اگر به شما توصیه شود که شب‌ها هنگام خواب موسیقی پخش کنید یا یک شمع معطر در اتاق روشن کنید تا چیزهایی را که در طول روز یاد گرفته‌اید راحت‌تر به خاطر بسپارید، حتما تعجب می‌کنید.
به گزارش نوروسافاری به نقل از ایسنا، متخصصان معتقدند با کمک برخی شیوه‌های ساده نظیر پخش کردن یک موسیقی ملایم یا روشن کردن یک شمع معطر می‌توان یادگیری برخی مهارت‌ها را در هنگام خواب به طرز شگفت‌آوری تقویت کرد. اگرچه متخصصان همچنان بر سر یک مهارت خاص ابهام دارند اما آنها نمونه‌های محکم و قابل قبولی را دارند که می‌تواند این مساله را در دنیای واقعی تقویت کند.
به عنوان مثال آنها دریافته‌اند افراد در صورتی که در هنگام خواب در حال گوش دادن به یک موسیقی یا صوت، یک شیء را در جایی قرار دهند بعدا خیلی راحت‌تر می‌توانند جای آن شیء را به خاطر بیاورند. علاوه بر این وقتی فردی در حال یادگیری یک زبان خارجی است می‌تواند در هنگام خواب با پخش صوتی از کلماتی که به تازگی آموخته، مهارت یادگیری خود را تقویت کند.
در ادامه به برخی از مهارت‌هایی که به گفته محققان در هنگام خواب قابل یادگیری و تقویت هستند، اشاره می‌کنیم:
یادگیری کلمات خارجی
در یک آزمایش جدید محققان با چند عبارت ساده شروع به آموزش زبان هلندی به چند آلمانی زبان کردند. آنها سپس وقتی این افراد در خواب بودند صوتی را از برخی کلمات جدیدی که به آنها یاد داده بودند پخش کردند. این کار بدون اطلاع این افراد انجام شد. مشخص شد این افراد کلماتی را که صوت آنها در هنگام خواب پخش شد در مقایسه با کلماتی که صوت آنها پخش نشده بود، بهتر به خاطر آورده و بعدها بهتر ترجمه کردند. کارشناسان پس از این برای اینکه مطمئن شوند تقویت این مهارت به خواب ارتباط دارد و تنها به مهارت شنیداری افراد بستگی ندارد، گروه دیگری را انتخاب کردند که این گروه در هنگام قدم زدن به کلمات هلندی گوش فرا دادند. پس از این مشخص شد این افراد نتوانستند به خوبی گروهی که در خواب کلمات را شنیده بودند واژه‌ها را به خاطر بیاورند.
اما دلیل این مساله چیست؟ محتمل‌ترین پاسخ به این سوال به خواب مغزی ارتباط دارد که در این هنگام فعالیت‌های آن برای مدت مشخصی در هنگام شب کند می شود. در طول این بازه زمانی و کند شدن فعالیت، مغز شدیدا مشغول انتقال حافظه کوتاه مدت از بخش حافظه موقت به بخش جلوی مغز است که اطلاعات در این بخش به عنوان حافظه بلندمدت ثبت می‌شوند. محققان با مطالعه امواج مغزی زبان آموزان آلمانی دریافتند آنهایی که در هنگام خواب به کلمات خارجی گوش می‌دهند، در طول شب فعالیت امواج مغزی‌شان کند می‌شود و در نهایت هرچه امواج مغزی کند شوند یادآوری کلمات جدید بهتر خواهد بود.
افزایش مهارت یادگیری موسیقی
یافته‌های محققان تنها به صوت کلمات محدود نمی‌شود بلکه موسیقی هم می‌تواند از این شیوه بهره‌مند شود. متخصصان به تازگی با کمک یک شیوه که از یک بازی معروف آن را قرض گرفته‌اند به گروهی از افراد نواختن گیتار را یاد دادند. سپس آنها به خواب رفتند و بدون اینکه در جریان باشند برای گروهی از آنها همان ملودی‌ها را که در بیداری یاد گرفته بودند در خواب پخش کردند. افرادی که این ملودی‌ها را در هنگام خواب شنیده بودند، پس از بیداری بهتر از افرادی که در خواب ملودی‌ها را نشنیده بودند، آنها را نواختند.
جلوگیری از فراموشی بخش خاص از خاطرات
همه ما میزان قابل توجهی از اطلاعات به ویژه تاریخ‌ها و توضیحاتی که برایمان بی‌اهمیت جلوه می‌کنند را فراموش می‌کنیم. در واقع مغز ما از یک سیستم مخصوص برچسب‌گذاری برای تمیز قرار دادن میان اطلاعات مهم و اطلاعات غیرضروری تشکیل شده است. اطلاعاتی که از سوی مغز روی آنها برچسب مهم می‌خورد مستقیما وارد حافظه بلندمدت می‌شوند. در نقطه مقابل، اطلاعات غیرضروری و کم اهمیت وارد حافظه کوتاه مدت می‌شوند که این اطلاعات با ورود اطلاعات جدید فراموش می‌شوند.
کارشناسان به تازگی دریافتند افرادی که به صوت‌های مرتبط با یک رویداد گوش می‌دهند حتی اگر این رویداد بی‌اهمیت باشد بهتر می‌توانند آن را در مغز خود به خاطر بسپارند. آنها در این مطالعه، گروهی از داوطلبان را انتخاب کرده و برای آنها آیکون‌های خاصی را روی صفحه نمایش کامپیوتر قرار دادند.
این آیکون‌ها به گونه‌ای برنامه‌ریزی شده بودند که در صورت قرار دادن فایل داخل آنها، صدای مخصوصی از آن پخش می‌شد. به عنوان مثال با کلیک روی آیکن گربه صدای گربه و با کلیک روی آیکون زنگ، صدای زنگ پخش می‌شد. سپس داوطلبان به خواب رفتند و بدون اینکه باخبر باشند کارشناسان مجددا روی آیکون‌ها کلیک کرده و صدای آیکون‌ها دوباره پخش شد. در کمال تعجب مشخص شد افرادی که در هنگام خواب این صداها را شنیده بودند پس از بیدار شدن بهتر توانستند محل تمام فایل‌ها را به خاطر آورند.
منابع از مقالات تحقیقی:
Boosting Vocabulary Learning by Verbal Cueing During Sleep
Cereb. Cortex (2014) doi: 10.1093/cercor/bhu139 First published online: June 23, 2014
Cued memory reactivation during sleep influences skill learning
Nature Neuroscience 15, 1114–۱۱۱۶ (۲۰۱۲) doi:10.1038/nn.3152
۳۱ May 2012
The Role of Memory Reactivation during Wakefulness and
Sleep in Determining Which Memories Endure
JNS 2013
Odor Cues During Slow-Wave Sleep Prompt Declarative Memory Consolidation
Science 9 March 2007:
Vol. 315 no. 5817 pp. 1426-1429
DOI: 10.1126/science.1138581
Interplay of Hippocampus and Prefrontal Cortex in Memory, Current biology,
Volume 23, Issue 17, pR764–R773, 9 September 20