باخ ئومن در کتابی به نام حقوق مادری که در سال ۱۸۶۱ به چاپ رسیده است ، اظهار می دارد که در ابتدای تاریخ زندگی بشر روابط جنسی زن و مرد آزاد بوده و با اساس منظم خانوادگی سروکار نداشته است . از بین والدین هر کودک ، صرفا مادرش مشخص و معلوم بوده وفرزند قرابت خود را فقط با مادر می توانسته اثبات کند . به همین دلیل تدریجا مادربه مقام فرمانروا و قانونگزار ارتقاء یافته و هم بر خانواده و هم بر مملکت تسلط یافته است .
مدارکی که باخ ئومن یافته و ارائه داده است به وضوح نشان می دهد که قبل از پیدایش خدایان المپ ، مذهب دیگری وجود داشته است و خدایان این مذهب را الهه گان و مظاهری از مادر تشکیل می داده است .
باخ ئومن نتیجه می گیرد که مردها صرفا در طی یک مبارزه بسیار طولانی و دامنه دار توانسته اند بر زنها غالب شده و خود را به عنوان فرمانروا در سلسله مراتب اجتماع تثبیت کنند. نظام پدر شاهی که بدین ترتیب به وجود آمد از اصول مهمی پیروی می کرد که عبارتند از : یک همسری ( تا آنجا که به زنها مربوط می شود ) ، فرمانروایی پدر بر خانواده و غلبه مرد در سلسله مراتب اجتماعی . مذهب متداول در این نظام نیز با سازمان اجتماعی آن تناسب دارد و به جای الهه گان و مادر خدایان ، اکنون خدایانی از جنس مذکر به فرمانروایی انسانها رسیده اند . آپولون و آتنه که از زنی زاده نشده بلکه از سر زئوس بیرون پریده بودند نمایندگان مذهب جدید پدرشاهی بودند.
یکی از درخشانترین تفسیرهای باخ ئومن از اساطیر یونان را می توان در تحلیل وی از ” اپورسته یا ” اثر آیس خولوس دانست . باخ ئومن عقیده دارد که اسطوره مذکور مظهری است سمبولیک از آخرین جنگ خدایان مادر شاهی با خدایان دوران پدر شاهی که به پیروزی خدایان پدر شاه منجر می شود .
برای خدایان المپ ( پدر شاهی) کشته شدن مادر جنایت مهمی محسوب نمی شود بخصوص اگر برای انتقام از مرگ پدر اتفاق افتاده باشد .
پیروزی اصول پدر شاهی بر مادرشاهی به خاطر قراردادی که با خدایان مغلوب بسته می شود تا اندازه ای تخفیف می یابد . مادر خدایان ، نظام جدید پدر شاهی را قبول می کنند به شرطی که وظیفه حفاظت از زمین و نیز فرمانروایی بر کشت و زرع و باروری به ایشان واگذار شود .
باخ ئومن نشان داده است که اختلافات بین دو نظام پدرشاهی و مادرشاهی به مراتب از برتری اجتماعی زن و مرد بالاتر و شدیدتر بوده است و علاوه بر برتری اجتماعی شامل برتری اخلاقی نیز می شود .
در تمدن مادرشاهی روابط نسبی و روابط انسان با خاک طبیعت- مادر به شدت تاکید شده و اصرار شده است که انسان پدیده های طبیعی را به طور معقول و با تسلیم و رضا قبول کند .
به عکس در جامعه پدرشاهی قوانین خودساخته ی انسان و تفکر منطقی و کوشش وی در تغییر دادن پدیده های طبیعی و تسلط بر طبیعت مورد احترام واقع می شود .
تا آنجا که به این اصول مربوط می شود می توان اصول پدرشاهی را واضحا پیشرفته تر از تمدن مادرشاهی تلقی کرد ولی از سایر جهات اصول مادرشاهی تفوق خود را بر افکار و قوانین فاتحین مذکر نگه می دارد .
در مکتب مادرشاهی همه انسانها با هم برابر و اصولا فرزندان مادر-زمین شمرده می شوند و واضح است هر مادری همه بچه های خود را یکسان و بدون قید وشرط دوست دارد و به خاطر پیشرفت یا موفقیت بخصوصی بین آنها تفاوت قائل نمی شود . در این مکتب هدف اصلی ، زندگی و شادی و سعادت انسان هاست چون بالاتر و مقدس تر از وجود انسان چیزی وجود ندارد .
از طرف دیگر در نظام پدرشاهی اطاعت و فرمانبرداری از صاحبان قدرت مهمترین خصلت انسان به شمار می رود و به جای اصل مساوی حقوق انسانها ، با موضوع فرزند برگزیده و نیز سلسله مراتب اجتماعی روبرو هستیم .
اولین نظامی که در تاریخ تمدن انسانی به وجود آمده و منشاء همه ی اصول اخلاقی و شرافت و اصالت در زندگی بشر است ، نظام مادرشاهی است که از فلسفه عشق ، یگانگی و صلح پیروی می کند . زن به خاطر توجهی که به فرزند می کند زودتر و بهتر از مرد وسعت دادن دامنه ی محبت و القای آن را از خود به دیگران فرا می گیرد و همه ی استعداد و نیروهای ذهن خویش را برای محافظت و زیبا ساختن زندگی یک موجود دیگر به کار می گیرد. به همین دلیل رشد و نمو فداکاری و محبت و نیز عزاداری برای مردگان را در تمدن انسان می توان از وجود زن مشتق دانست .
فکر برابری و برادری جهانی از اصل مادری سرچشمه می گیرد و این فکر با توسعه جامعه پدرشاهی رو به زوال می رود . تاکید بر اهمیت وجود انسان از اصول مذهب مادرشاهی است .
در داستان آنتیگونه ، برای کرئون که مظهر نظام پدرشاهی است فقط کشور ، قوانین انسانی و فرمانبرداری از قانون اهمیت دارد ولی آنتیگونه ، انسان و عشق و قوانین طبیعی را مهمتر می داند .
در دوران زندگی سوفوکلس نویسنده ، نظام پدرشاهی بر نظام مادرشاهی پیروز شده بود .

برگرفته از :

زبان از یاد رفته – اریک فروم – ترجمه دکتر ابراهیم امانت