وارد آشپزخانه که می شوید یادتان می رود که چکار دارید؛ اسم فردی را که چند لحظه پیش ملاقات کردید، فراموش می کنید؛ پشت فرمان متوجه می شوید که آدرس مکانی را که می خواهید بروید، از یاد برده اید. این فراموشی موقت اغلب به دلیل حجم زیاد اطلاعات است. اما گاهی دلایل دیگری مانع از به یاد آوردن اطلاعات می شود.
به نقل از سایت «prevention» این دلایل عبارت است از:
پروازهای طولانی مدت
پروازهای طولانی می تواند خستگی زیادی ایجاد کند. در این شرایط ضعف حافظه اغلب به دلیل کم خوابی و خستگی پرواز به وجود می آید. محققان دانشگاه کالیفرنیا دریافتند که احساس خواب آلودگی و سختی پردازش اطلاعات، ممکن است ساعت ها پس از پرواز ادامه پیدا کند. هنگام خواب هیپوکامپ حافظه را پردازش می کند بنابراین نداشتن خواب کافی، این حالت را ایجاد می کند.
شیمی درمانی
یکی از عوارض جانبی شیمی درمانی، از دست دادن حافظه است. شیمی درمانی می تواند روی عملکرد سلول های مغز تاثیر بگذارد. اغلب با قطع شدن شیمی درمانی، عملکرد مغز به حالت عادی برمی گردد اما در مواردی، بهبودی سال ها طول می کشد. (مصرف آسپرین که جریان خون به مغز را افزایش می دهد، می تواند راه موثری در پیشگیری از عوارض شیمی درمانی روی مغز باشد. اما لازم است در این زمینه با متخصص سرطان مشورت کنید.)
برای عمل جراحی، بیهوشی لازم است. اما یکی از عوارض احتمالی آن از دست دادن حافظه است. محققان دانشگاه فلوریدا دریافته اند که تقریبا ۴۰ درصد از بیماران بالای ۶۰ سال پس از عمل جراحی حافظه خود را از دست می دهند و ۱۲٫۷ درصد دیگر به مدت ۳ ماه پس از عمل با مشکلات شناختی روبه رو می شوند.
بیماری صرع
۵۰ میلیون نفر در سراسر جهان دچار این بیماری هستند. هنگام حمله، تکانه الکتریکی در مغز منجر به بروز مشکلاتی مانند از دست دادن موقتی مهارت های حرکتی، عملکرد شناختی و از دست دادن حافظه می شود.
داروهای آسم و آرتریت
کورتیکو استروئیدها نوعی استروئید است که می توان از آن برای درمان آسم و آرتریت استفاده کرد. مصرف مقدار زیاد این داروها برای ۶ ماه یا بیشتر، به تضعیف حافظه منجر می شود. این داروها باعث مرگ سلول های مغز می شود که آتروفی مغزی در «هیپوکامپ» را به همراه دارد. تغییر دادن میزان مصرف دارو می تواند موثر باشد اما ابتدا با پزشک مشورت کنید.
افسردگی
افسردگی با میزان سروتونین یا نوراپی نفرین ارتباط دارد. این ماده شیمیایی می تواند بر روند مربوط به حافظه در مغز تاثیر بگذارد.
کمبود ویتامین B12
همانند آهن، ویتامین B12 به ساخت گلبول های قرمز کمک می کند و بی حالی و احساس خستگی و خطر کم خونی را کاهش می دهد و عملکرد حافظه را بهبود می بخشد. محققان دریافته اند B12 مانند یک لایه محافظ برای میلین (ماده پوشش دهنده عصب) عمل می کند.
اگر B12 کافی در سیستم عصبی وجود نداشته باشد، لایه میلین به اندازه کافی ضخیم نیست و آسیب می بیند. این آسیب ها حرکت پالس های عصبی را کند می کند و این امر به نقص موقت در حافظه منجر می شود.
فشار خون بالا
اگر زیر ۴۵ سال هستید و مشکل فراموشی دارید بهتر است فشار خونتان را کنترل کنید. نتایج مطالعات محققان نشان می دهد، افرادی که دچار بیماری فشار خون بالا هستند، با کاهش مهارت های شناختی و حافظه روبه رو می شوند. فشار خون بالا، به دیواره های داخلی رگ های خون آسیب می رساند و باعث فرسودگی و ایجاد اسکار می شود که رگ ها را سفت می کند.
سفت شدن رگ ها باعث می شود خون کمتری از بین آنها عبور کند و میزان خون رسانی برای عملکرد درست مغز کاهش پیدا می کند.
کم کاری تیروئید
اگر احساس خستگی می کنید، دچار اضافه وزن شده اید و یا احساس افسردگی می کنید احتمال کم کاری تیروئید وجود دارد. کم کاری تیروئید اغلب تدریجی و به کندی رخ می دهد و باعث کاهش میزان هورمون تیروکسین (T4) می شود که نقش حیاتی در تولید انرژی بدن دارد. میزان پایین T4 باعث کند شدن سوخت و ساز و عملکرد شناختی می شود.
عوامل تقویت حافظه
همان طور که می دانید عوامل زیادی در تقویت حافظه نقش دارد:
تغذیه
بهداشت
ورزش مناسب
مسواک زدن
خوردن غذاهای حاوی گلوکز و کلسیم و فسفر و ویتامین
تنفس صحیح، انجام تمرین مناسب به صورت دم و بازدم
مطالع (چهل و پنج دقیقه مطالعه و ده دقیقه استراحت) از جمله این موارد است
میل کردن مویز به صورت ناشتا و خوردن حلوا و گوشت نزدیک گردن و عسل و عدس نیز باعث تقویت حافظه می شود
برگرفته از روزنامه خراسان — برگردان علیرضا